Kan AI de moeder van Perre tot leven wekken?
Hoe AI kan helpen bij rouwverwerking
De moeder van Perre is dit jaar 25 jaar overleden en hij vraagt zich steeds vaker af hoe hun relatie nu zou zijn geweest, en wat voor oma ze zou zijn. Hij dacht hier nooit antwoord op te krijgen, maar dankzij kunstmatige intelligentie lijkt daar verandering in te komen.
In deze nieuwsbrief: hoe AI kan helpen bij rouwverwerking én argumenten tegen, artikelen en tips over dit onderwerp, en meer!
Groetjes,
Doortje, Perre, Julia en Luna
Het VSR-team.
Perre in gesprek met de AI-versie van zijn moeder
Perre verzamelde dagboeken, brieven en foto’s van zijn moeder. Ook vulden hij en zijn familieleden vragenlijsten over haar in. Daarmee ging hij naar Ilona Boomsma. Zij geeft trainingen en advies over AI aan bedrijven. Met al die informatie bouwde zij een AI-gegenereerde versie van Perres moeder.
Ilona Boomsma gebruikt ElevenLabs. Ze heeft foto’s gemaakt van de dagboeken en brieven, en ingevoerd in deze AI-tool. Samen met de vragenlijsten. Verder heeft ze aan ChatGPT gevraagd om een foto te beschrijven, want dat kan ElevenLabs niet. En die omschrijving heeft ze vervolgens aan de prompt in ElevenLabs toegevoegd.
Met al die informatie heeft ze een AI-gegenereerde versie van de moeder van Perre gemaakt. Hij kon daar vervolgens mee praten. Alleen hadden ze niet de stem van de moeder. “Als het haar stem was geweest, had je me kunnen wegdragen”, zegt Perre.
Tips tips tips
Using AI to talk to the dead - New York Times
Dit artikel gaat over mensen die AI-chatbots gebruiken om te praten met overleden dierbaren. Ze gebruiken hiervoor de app HereAfter. Dit kan zowel troostend als ongemakkelijk zijn.
AI-bedrijven ontwikkelen nieuwe technologieën die mensen in staat kunnen stellen een gesprek te voeren met een overleden dierbare, in een poging het rouwproces te ondersteunen. Sky News' Arthi Nachiappan spreekt met Sirine Malas, die informatie van haar overleden moeder heeft ingediend bij een AI-chatbotbedrijf zodat ze daarmee in gesprek kon. Zie video:
Het Nieuwe Rouwen
Leoniek van der Maarel is rouwexpert en oprichter van Het Nieuwe Rouwen. Zij gebruikt deepfakes in rouwtherapie en ziet hierin veel potentie. Waar de dood alles abrupt afbreekt, gaat rouw volgens haar juist over een zachte landing. Van der Maarel vergelijkt een deepfake met een fotolijstje, alleen praat dit fotolijstje terug. En mensen zijn zich er volgens haar bewust van dat het een AI-model is en geen echt mens.
Argumenten tegen
Er zijn ook redenen te bedenken waarom dit geen goed idee is. Pim Haselager is hoogleraar maatschappelijke impact van AI aan de Radboud Universiteit en vindt het ‘respectloos’ om iemand via AI tot ‘leven’ te wekken. De redenen om dit niet te doen volgens hem:
Privacy en toestemming: Heeft de overledene hier ooit expliciet toestemming voor gegeven? Het gebruik van iemands data zonder hun medeweten of goedkeuring roept ethische en juridische vragen op.
Een zwakke afschaduwing: Een AI-versie van iemand is een zwakke afschaduwing van de echte persoon. Dit kan de herinnering aan de overledene vervormen en mogelijk zelfs schade toebrengen aan hoe iemand die persoon herinnert.
Verlies verwerken vs. vermijden: AI kan helpen bij rouwverwerking, maar het kan ook een manier zijn om het verlies niet echt onder ogen te zien. Dit kan het rouwproces verstoren in plaats van ondersteunen.
AI heeft geen emoties: Een AI-model kan woorden en zinnen genereren die op empathie lijken, maar het voelt niets. Net zoals een schaakcomputer niet ‘blij’ is als hij wint, begrijpt AI menselijke emoties niet echt. Dus als een tool zegt “ik ben blij je te spreken” dan betekent dat niks.
Volgende week zijn we er weer! Dan onderzoeken we de vraag: Hoe kun je je slaap optimaliseren?